Józef Kowalski (generał)

Józef Kowalski

generał brygady
Data i miejsce urodzenia	4 marca 1925 Zygmuntowo koło Sochaczewa, II RP
Data i miejsce śmierci	13 października 1993 Warszawa, III RP
Przebieg służby
Lata służby	1942–1988
Siły zbrojne	Gwardia Ludowa Urząd Bezpieczeństwa Ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Wojska Lotnicze
Jednostki	3 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego, 61 Lotniczy Pułk Szkolno-Bojowy, Wyższa Oficerska Szkoła Lotnicza
Stanowiska	dowódca pułku, zastępca komendanta i komendant szkoły oficerskiej, prezes Polskich Linii Lotniczych LOT
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Odznaczenia

Józef Kowalski (ur. 4 marca 1925 w Zygmuntowie k. Sochaczewa, zm. 13 października 1993 w Warszawie) – generał brygady, pilot LWP, wieloletni komendant Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie (1963–1981), poseł na Sejm PRL VII kadencji (1976–1980), prezes Polskich Linii Lotniczych LOT (1981–1986)

Życiorys

1925–1945

Syn Rocha i Anastazji z domu Błaszczyk. Do 1939 skończył 7 klas szkoły powszechnej. W 1941 został schwytany przez niemiecką żandarmerię i wywieziony na roboty przymusowe do Berlina, skąd udało mu się zbiec. Od września 1942 walczył w oddziale GL im. Kazimierza Pułaskiego działającym w okolicach Sochaczewa i Warszawy. Zagrożony aresztowaniem przeniósł się w maju 1944 do Warszawy. Nie wziął udziału w powstaniu warszawskim, 9 sierpnia został ewakuowany z ludnością cywilną do Wrocławia. Udało mu się uciec, ale szybko został aresztowany i uwięziony w Ostrowie Wielkopolskim, skąd 30 sierpnia został przeniesiony do więzienia w Radogoszczu. Został z niego przeniesiony do obozu pracy karne w Sikawie, skąd zdołał zbiec 1 września 1944. 21 stycznia 1945 wstąpił do UB. W tym samym miesiącu został także członkiem Polskiej Partii Robotniczej. Do 31 grudnia 1945 był funkcjonariuszem PUBP w Sochaczewie. Odszedł ze służby na własną prośbę i wyjechał na Ziemie Odzyskane.

1945–1956

Od lutego 1946 uczył się w szkole technicznej w Jeleniej Górze. 20 sierpnia został powołany do odbycia służby wojskowej, otrzymał przydział do 4 Batalionu Obsługi Lotnisk, skąd 10 stycznia 1947 został przeniesiony do 3 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego w Gdyni-Babich Dołach. 25 stycznia 1948 rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Lotniczej w Dęblinie, którą ukończył 5 września i pozostał w niej jako pilot-instruktor. 27 lutego 1951 został dowódcą klucza w eskadrze szkolnej, 17 lipca został mianowany pomocnikiem dowódcy eskadry do spraw wyszkolenia podstawowego w Radzyniu Podlaskim. 22 lutego 1952 powrócił do 3 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego na stanowisko dowódcy eskadry. 9 września został przeniesiony do Oficerskiej Szkole Lotniczej nr 5 w Radomiu na stanowisko dowódcy szkolnej eskadry pilotów myśliwskich. 24 grudnia 1953 objął stanowisko dowódcy szkolnej eskadry pilotażu na samolotach tłokowych, a 13 kwietnia 1955 stanowisko dowódcy eskadry szkolenia przejściowego. 29 października 1955 został wyznaczony na stanowisko zastępcy komendanta do spraw pilotażu w OSL.

1956–1993

Komendant Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej gen. bryg. pil. Józef Kowalski wręcza broń podchorążemu pierwszego roku studiów, 1974

W 1958 zdał egzamin maturalny w Liceum Ogólnokształcącym dla Pracujących nr 89 w Nowym Mieście nad Pilicą. 28 lutego 1958 objął stanowisko dowódcy 61 Pułku Szkolno-Bojowego w Nowym Mieście nad Pilicą. 31 sierpnia 1961 ukończył Wyższy Kurs Doskonalenia Oficerów przy Akademii Sztabu Generalnego w Rembertowie. 7 sierpnia 1962 został mianowany zastępcą komendanta Oficerskiej Szkoły Lotniczej im. Janka Krasickiego w Dęblinie. Również w tym roku rozpoczął zaoczne studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w 1967 obronił pracę magisterską pt. Koncepcje polityczne Romana Dmowskiego. 23 czerwca 1969 na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych po obronie rozprawy pt. Zagadnienia wpływu pochodzenia społecznego, wieku i typu ukończonej szkoły średniej na postępy szkolenia wojskowego. W październiku 1969 został mianowany generałem brygady, nominację wręczył mu w Belwederze przewodniczący Rady Państwa PRL Marian Spychalski.

Oficerska Szkoła Lotnicza pod jego kierownictwem przekształciła się w 1968 w Wyższą Oficerską Szkołę Lotniczą im. Jana Krasickiego. Na terenie szkoły zostały zbudowane nowoczesne obiekty lotniskowe i szkoleniowe, osiedla mieszkaniowe oraz ośrodki rekreacyjno-sportowe i kulturalne. Dzięki jego staraniom przy WOSL utworzono filię Wydziału Pedagogicznego UMSC, co przyczyniło się do podwyższenia kwalifikacji zawodowych kadry dydaktycznej i instruktorskiej. W 1972 powstało przy WOSL Ogólnokształcące Liceum Lotnicze im. F. Żwirki i S. Wigury w Dęblinie kształcące kandydatów do studiów w WOSL. Za jego kadencji na osiedlu Lotnisko powstała Szkoła Podstawowa nr 4 im. Bohaterów Lotnictwa Polskiego, został zrewitalizowany dębliński zespół pałacowy i przylegający do niego park. Przyczynił się do nawiązania współpracy z państwami zachodnimi, dzięki jego staraniom dęblińską szkołę wizytowali przedstawiciele francuskiej szkoły lotniczej Salon de Provence.

29 października 1971 ukończył Kurs Dowódczo-Sztabowy przy Wojskowej Akademii Lotniczej im. Jurija Gagarina w Monino. W lipcu 1976, w systemie zaocznym, ukończył Akademię Sztabu Generalnego im. gen. broni Karola Świerczewskiego w Warszawie.

W 1974 na podstawie przedłożonego dorobku naukowego i rozprawy nt. Ocena prognostyczności metod badań psychologicznych kandydatów i podchorążych WOSL w świetle wyników kształcenia został doktorem habilitowanym na UMSC. Od 1976 do 1980 pełnił mandat posła na Sejm PRL VII kadencji z ramienia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w okręgu Puławy. 12 sierpnia 1981 został urlopowany z wojska i mianowany prezesem Polskich Linii Lotniczych LOT, pełnił tę funkcję do 10 listopada 1986. W grudniu 1987 pożegnany przez ministra obrony narodowej gen. armii Floriana Siwickiego w związku z zakończeniem zawodowej służby wojskowej i w maju 1988 przeniesiony w stan spoczynku. W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Został uhonorowany nadaniem mu tytułu Honorowego Obywatela Miasta Dęblina, jedna z dęblińskich ulic została nazwana jego nazwiskiem. 1 grudnia 2020 Instytut Pamięci Narodowej zwrócił się do Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego o zmianę tej nazwy jako niezgodnej z Ustawą z dnia 1 kwietnia 2016 o zakazie propagowania komunizmu

Został pochowany na Powązkach Wojskowych w Warszawie (kwatera BII-13-7).

Życie prywatne

W 1952 w Radzyniu Podlaskim zawarł związek małżeński z Mieczysławą Woźniak. Był ojcem dwóch synów: Krzysztofa Wojciecha (ur. 1952) i Lecha (ur. 1954).

Odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy II klasy (1983)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1973)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1968)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1963)
• Krzyż Walecznych (1972)
• Złoty Krzyż Zasługi (1959)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1951)
• Krzyż Partyzancki (1964)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej
• Medal 30-lecia Polski Ludowej
• Medal 40-lecia Polski Ludowej
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (1973)
• Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”
• Srebrny Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny
• Brązowy Medal Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny
• Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
• Zasłużony Pilot Wojskowy PRL
• Order Czerwonego Sztandaru (ZSRR) (1973)

Bibliografia

• Stefan Czmur, Waldemar Wojcik: Generałowie w stalowych mundurach. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-902541-3-1. OCLC 830493553.
• Janusz Królikowski: Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. II: I–M, Toruń 2010, s. 261–264
• Józef Zieliński: Komendanci „Szkoły Orląt”. Poznań: Redakcja Czasopism Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, 2000. ISBN 83-909008-2-3. OCLC 1042437694.
• Józef Zieliński: Dowódcy pułków lotnictwa polskiego 1921–2012. Warszawa: Bellona, 2015. ISBN 978-83-11-13990-9. OCLC 924867180.
• Informacje w BIP IPN